ABSTRACT บ่าวริมโขง

                                                                      ABSTRACT

 

The aim of this thesis is to study and analyses ethically the salient concepts of the Buddhism proverbs and the Esan saying, exposing the similarity and contrast of these two systems.

By way of analytical study, it is found that the concepts in metaphysics and ethics of the two systems are similar in the some respects and are different in others.

From metaphysical points of view, both of them agree that the ultimate reality is one, eternal, indescribable, transcendental, immanent and without limitation. It exists by itself as the first cause and the unity of all things.

But from the ethical points of view, both of them agree that the ideal of life or the Summum Bonum that should be sought is the type of idealism which holds that the real and highest happiness is the peace of mind and not bodily happiness. Both of them emphasis the extinction of desire and self-control and teach men to act in accondance with their duties in submission to the ultimate reality.

However, the Buddhism proverbs and the Esan saying disagree in cartain points in their Metaphysics, especialy in their understanding of the ultimate reality. Buddhism proverbs holds that the ultimate reality is the absolute self and pure consciousness which according the Esan saying the ultimate reality is neither consciousness nor matter. It is nothing but the nameless without form and the natural process. The Buddhism advocates that dharmma is the first mover and the cause of all things. All thing in the cosmos are based on dharmma. On the contrary, the Phaya advocates that the origin of the cosmos and all things together with the process of change evolve from the mind without it’s determination or the will of creation.

Both systems are different in some points, that is, that is, as regards moral judgements of human action, the Buddhism proverbs holds that the will of human mind and the will of oneself [Buddhist] are the moral standard; whereas the Phaya Esan holds that spontaneity without any limitation is right. As far as the essence of their teachings, i.e.,actions without desire in the proverbs Buddhist and Phaya in the figurative phaya Esan saying, is concerned, of the Buddha teaches that men should perform their righteous acts in accordance with their duties of caste prescribed by oneself; whereas the Phaya Esan teaches men to act spontaneously, letting the nature grow naturally in harmony with Buddhism laws.

According to this research, it is found that the difference in metaphysics entails the difference in ethics and it may be said at last that the Buddhism Proverbs is more complete in both form and content than the Phaya Esan saying.

ปริญญานี้ มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาวัฒนธรรมภาษาอีสานจากผญา ซึ่งเก็บรวบรวมผญาจากบ้านหนองเรื่อ…..โดยแบ่งตามเนื้อหาคือ ผญาภาษิต ผญาคำพังเพย ผญาอวยพร ผญาเกี้ยว และแบ่งตามรูปแบบมีผญาที่สัมผัสต่อเนื่อง ผญาที่ไร้สัมผัสต่อเนื่อง และผสมผสานในการศึกษาครั้งนี้ ผู้วิจัยมุ่งพิจารณาถึงวัฒนธรรมภาษาอีสานในด้านต่างๆ คือ เอกลักษณ์ภาษาอีสานที่เกี่ยวกับวัฒนธรรม นิสัย ของชาวอีสานที่ปรากฏในใช้ถ้อยคำ ศิลปะการสร้างคำ และการตกแต่งถ้อยคำ การจำแนกระดับถ้อยคำและสภาพชีวิตและสังคมที่ปรากฏในผญา ผลวิจัยสรุปได้ดังนี้

1. เอกลักษณ์ภาษาอีสานที่เกี่ยวกับวัฒนธรรมที่ปรากฎในผญา อีสาน มีเอกลักษณ์เฉพาะตนในเรื่องคำภาษาอีสาน คือ มีทั้งคำที่ร่วมเผ่าพันธ์กับภาษากลางและคำที่ไม่ร่วมกับเผ่าพันธุ์กับภาษากลาง โดยมีลักษณะพิเศษแตกต่างกันออกไปคือ จะแตกต่างกันในด้านรูปศัพท์ เสียง และความหมาย โดยเฉพาะเรื่องคำวิเศษณ์ในภาษาอีสาน มีความแตกต่างจากภาษากลางอย่างเด่นชัด นอกจากนี้ในผญายังปรากฎคำที่ใช้แทนบุคคลที่ตนรัก คำสร้อย และคำเสริมเป็นจำนวนมาก จากการศึกษาจึงพบว่า ผญาอีสานได้สะท้อนให้เห็นเอกลักษณ์ภาษาอีสานได้อย่างครบถ้วนและหลากลาย

2 นิสัยของชาวอีสานที่ปรากฎในการใช้ถ้อยคำ จากการศึกษาพบว่า ชาวอีสานเป็นบุคคลที่มีมนุษย์สัมพันธ์อันดีกับเพื่อนบ้านหรือแม้แต่ผู้มาเยี่ยมเยือนเป็นแขกต่างบ้านก็ตาม นิสัยต่างๆ ที่ปรากฎในผญาอีสาน เช่น การทักทาย ถามข่าว การพูดถ่อมตัว และยกย่องคู่สนทนา การพูดความจริง การใช้ภาษาที่เป็นรูปธรรม และการพูดแบบมีโวหาร

3 ศิลปะการสร้างคำและการตกแต่งถ้อยคำ ในด้านการสร้างคำ พบว่ามีการสร้างคำในลักษณะเดียวกัน กับการสร้างคำในภาษากลางคือมีการสร้างคำซ้ำ คำซ้อน คำประสม และคำยืมมาจากภาษาอื่น ส่วนด้านการตกแต่งถ้อยคำ จะนำเอาคำเหล่นี้มาเรียบเรียงเป็นคำผญาโดยทำให้เกิดเสียงสัมผัสแบบต่างๆ อย่างครบถ้วน มีการใช้คำที่มีความหมายเด่นชัด ใช้คำที่ให้เสียงและความหมาย ใช้สำนวนโวหารแบบต่างๆ ได้อย่างหลากหลาย มีการใช้สัญลักษณ์ในผญาอีกด้วย

5 สภาพชีวิตและสังคมที่ปรากฎในผญาอีสาน ได้สะท้อนให้เห็นถึงสภาพความเชื่อ วิถีชีวิตในสังคมของชาวอีสานโดยทั่วไปเกี่ยวกับเรื่องครอบครัว เครือญาติ ว่ามีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกันมาก มีลักษณะเป็นญาติพี่น้องช่วยเหลือเกื้อกูลกันเป็นอย่างดี ส่วนในด้านอาชีพส่วนใหญ่เน้นหนักไปในด้านการทำนา ด้านขนบธรรมเนียมประเพณีจะกล่าวถึงจารีตประเพณีของชาวอีสานที่เรียกว่า “ ฮีตสิบสองคลองสิบสี่” การทำบุญตักบาตร ด้านวัฒนธรรม จะสะท้อนให้เห็นวัฒนธรรมการทอผ้า การจักสาน การกินอาหาร การปั้นหม้อ ส่วนด้านความเชื่อ ชี้ให้เห็นว่าชาวบ้านมีความเชื่อเรื่องโชคลาง ภูตผี เทวดา เชื่อในคำสอนของพระพุทธศาสนาโดยเรื่องบาป บุญ นรก สวรรค์เป็นต้น

this thesis focuses on the language and culture of the Esan people as reflected in ‘Phaya’ from Northeast. The collected Esan verses are classified in accordance with their content into proverbial phaya, figurative phaya, blessing phaya, and courting phaya. In accordance with their metrical patterns, these verses are also subcategorized as rhyming phaya and blank verses, the letter referring to phaya without rhymes. The main areas to be emphasized in this study include the unique features of the Esan dialect in relation to the Esan culture, the characteristics of the Esan people as evidenced in language styles used in phaya, the art of word formation and arrangement, word classification, and the socioeconomic conditions reflected in phaya.

The results of the study can be summarized as follows:

1. In relation to its features, the Esan dialect appearing in the collected phaya in unique in terns of choices of words, which include both cognates and non-cognates of their standard Thai equivalents. In general the Esan word used in phaya differ from their standard Thai counterparts in morphological, phonological and semantic properties. The Esan adverbs, in particular, are largely different from those in standard Thai. In addition, a remarkable number of terms for beloved ones, as well as reduplicated and enhancing words, have been found in the collection. To a great extent, the phaya of the Esan people reflects the unique characteristics of the Esan Language styles.

2 A close study of the collected phaya indicates that the local people of Esan hold good human relationship with their neighbors and even with unfamiliar visitors. It has also been found from the phaya that the Esan people bear the traits of greeting one another, being modest, praising others, speaking the truth, and avoiding the use of inappropriate expressions.

3 In relation to the art of word formation, it has been found that compound words in the Esan dialect, like those in standard Thai, are formed by reduplicating a particular base, adding a word similar in meaning to a base, combining two or more words, and borrowing words from other languages. As for word arrangement, Esan words are arranged into verses in accordance with various patterns of rhyming. It is found in the collected phaya that words with a clear denotation, words with an emphatic sound and meaning, proverbs and idioms of different styles, as well as symbols, are richly incorporated in phaya.

5 In relation to the socio-economic conditions, the phaya of Northeast [Esan] reflects the way of life typical of the Esan in general. It is evidenced that relationship are held firm among family members and relatives, as they always assist one another. As for their occupations, the majority of people in Esan are farmers. Also mentioned in the collected phaya are ‘Heet sib song khong sib see’ [ the Esan Guidelines of Conducts] and ‘Tak Batra’ [Merit Making by offering food to Buddhist monks]. In terms of the Esan culture, the phaya indicates the traditions of material weaving, basketry, food consumption, and pottery. Finally, it is found that the Esan people believe in fortune, spirits, gods, dharma [the teaching of Buddha],as well as hells and heavens.

6 ในด้านเนื้อหา พุทธภาษิตและผญาภาษิตอสาน สะท้อนถึงสภาพชีวิตและวัฒนธรรมที่คล้ายคลึงกัน ซึ่งแสดงถึงลักษณะร่วมกันของสังคม และการดำรงชีวิตสัมพันธ์กับหลักศีลธรรม มีความเชื่อถือในเรื่องบาป บุญ ในพระพุทธศาสนา

the contents of the conversation reflect similarities in way of life and culture of the people in the two regions. The similarities are the mutual characteristics of the self-sufficient agricultural societies in which people live closely with the nature. The beliefs of the people are the integration between superstition and religions [Buddhism]

In ethical espect, the practical way, the Buddhis philosophy believes that there exist good and bad, right and wrong, bad behavior and good behavior, suffering and happiness and wrong, bad behavior and good behavior, suffering and happiness and emancipation and non emancipation. All such mentioned occure because of the co-working of body and mind. Right behavior leads to an end of bad action. In order to get happiness or to attain salvation, the highest goal in Buddhist philosophy, we must strictly follow the eightfold path, the middle way, which can be classified into three catagories : morality, meditation and wisdom

Right observance of morality leads to right meditation and also right meditation practice leads to right wisdom. Right practice in morality , meditation and wisdom is to practice correctly to the teachings of the Buddha; [dharma , right principles] themselves.

กิตติกรรมประกาศ